Mantar Çeşitleri
Mantar çeşitleri çok farklı yapılarda olmakla birlikte, yenilebilen ve yenilemeyen (Zehirli) mantar türleri bulunmaktadır. Bazı mantar türleri yenilebilirken, bazıları ise zehirli olmakla birlikte tüketilmesi oldukça zararlı olabilmektedir. Zehirli mantar türlerini ayırt etmek oldukça zordur, bu nedenle her görülen mantar çeşidinin yenmesi zararlı olabilir.
Mantar türleri hakkında bilgi sahibi olarak yenilebilen mantarları ve zehirli mantarları tanıyabilirsiniz. Sizlere bu yazımızda sofralarda da yer alan mantar çeşitleri hakkında bilgiler vererek, hangi mantarların zehirli hangilerinin yenilebilen türler arasında yer aldığını daha iyi tanımanızı sağlayacağız. Mantar çeşitleri ve o mantara ait özellikleri en kısa haliyle ve yeterli bilgi sunarak anlatacağız. Öncelikli olarak yenilebilen mantar türlerinden başlayalım.
Yenilebilen Mantar Çeşitleri- Kuzu Göbeği Mantarı: Yumurtaya benzer şekli ile bilinen ve gök gürlemesi ya da şimşek çakması gibi olaylar sonrasında ortaya çıkan mantar türüdür. Genellikle toprakta, ormanlarda, yol kenarları ve akarsu kenarlarında görülen kuzu göbeği mantarı, Mart ayı Mayıs aylarında ortaya çıkmaktadır. Yenilebilen mantar çeşitleri arasında yer alan kuzu göbeği, yenmeden önce çok dikkatli bir şekilde yıkanmalı ve yavaş bir şekilde pişirilmelidir.
- Yumurta Mantarı: Oldukça lezzetli olan ve yenilebilen mantar türlerindendir. Huni şeklini andıran sarı şapkası bulunan ve turuncu rengi olan bir yapıya sahiptir.
Genellikle bol yaprak döken ağaçların bulunduğu ormanlarda yetiştiği görülmektedir. Buruşuk yapısı sayesinde ayırt edilmesi de özellikleri arasında yer alır.
- Şemsiye Mantarı: Diğer adı Turna Bacağı olarak bilinen, oldukça büyük bir şapkaya sahip olmasına rağmen, dar ve uzun bir sap yapısı bulunmaktadır. Mantarın eti şapkasında bulunmakta ve beyaz renktedir. Şemsiyeye benzer bir yapısı bulunan bu mantar türü çiğ olarak tüketildiğinde fındık tadına benzer bir tadı bulunmaktadır. Sapı ve eti de yenilebilen mantar türleri arasında yer alır.
- Sütsüz Mantar: Huni şeklinde, yapışkan ve ortası çukur bir yapıya sahiptir. Toprağa yakın büyümesi ve beyaz ve oldukça katı yapısı ile bilinmektedir. Yetişme zamanı Temmuz ve Ocak aylarıdır.
- Domalan Mantarı: Çok nadir bulunan mantar türleri arasında yer alan domalan mantarı, her türlü bölgede yetişebilmektedir. Yetişme zamanı Temmuz ve Ekim ayları arasındadır. Genç iken beyazımtırak olmasına rağmen yaşlandıkça zeytin yeşili ve kahverengimsi bir yapıya dönüşmektedir. Labirent şeklinde ve yüzeyi derin bir yapıya sahiptir.
- Kanlıca Mantarı: Turuncu renge sahip olan ve kıvrımlı şekli ile bilinen mantar çeşitleri arasında yer almaktadır. Bu mantar türü koparıldığı an turuncu renge sahip bir sıvı akıtmaktadır. İlkbahar ve Sonbahar aylarında yağmur sonrasında ortaya çıkmaktadır. Acı bir tada sahip olsa da lezzetli bir mantar türüdür.
- Tirmit: Yapışkan olmayan bir yapıya sahiptir ve kuru et gibidir. Bu mantar türü çok fazla beyaz sıvı içermektedir. Temmuz ve Eylül ayları arasında özellikle de kayın ormanlarında görülen bir türdür. Yenilebilen mantar türleri arasında yer alan tirmit çiğ olarak bile tüketilebilir. Bu mantar türü kızartılarak ya çorbası yapılarak yenilebilir.
- Çörek Mantarı: Önceleri beyaz renge sahip olan bu mantar türü olgunlaştıkça kahverengimsi bir renk almaktadır. Hoş bir kokuya sahip olmasının yanında oldukça da lezzetlidir.
Ülkemizde en çok tüketilen mantar türü kültür mantarıdır. Bunun yanı sıra yenilebilen mantar türleri arasında öküz mantarı, kaypak mantar, melez mantarı, doru renkli mantar, geyik sütü mantarı, kar çanı mantarı, bal mantarı ve kara kız mantarı da yer alır. Saydığımız mantar türleri kızartma, çorba ve yemek şeklinde yapılarak yenilebilen türler arasındadır. Fakat mantar çeşitleri arasında zehirli mantarlar da bulunur. Bu nedenle mantar tüketirken mantarlar hakkında bilgi sahibi olmak ve her bulunan mantar türünü tüketmemek gerekir.
Zehirli Mantar Çeşitleri- Ölüm Meleği: Ülkemizde görülen mantar zehirlenmelerinin %95 sebeplerinden birisi olan mantar çeşididir. Yaz aylarının başlangıcında ve sonbahar aylarında ormanlarda yetiştiği görülen mantar türüdür. Ölüm meleği mantarı tüketildikten 10-12 saat sonra etkisini göstermekle birlikte karaciğer ve böbrek metabolizmasını tamamen yok etmektedir. Ölüm meleği mantar türünü 20-25 gram kadar tüketilmesi bir kişinin ölümüne neden olmaya yetmektedir.
- Gelin Mantarı: Diğer adı Al Sinekçi Mantarı olan bu mantar türü, bol miktarda zehir içermektedir. Bu mantarın yenilmesi kişide Pantherine sendromu oluşumuna neden olmakta ve kişide ruhsal bozukluklar görülmektedir. Ölüm oranı çok nadir olan bu mantar türü kişide ruhsal bozukluklara neden olmakla birlikte, çocuklar için oldukça tehlikelidir.
- Ağulu Mantar: Zehirli mantar çeşitleri arasında yer alan bu tür portakal sarısı rengine benzemektedir. Bu mantar türü özellikle zeytin ağaçları üzerinde sıkça yetişmektedir. Yaz ayları başlangıcından sonbahar ayları sonuna kadar yetişmektedir. Bu mantar tüketildikten 30 dakika sonra ya da 3 saate kadar etkisini göstermektedir. Mide bulantısı, kusma, ishal ve karın ağrılarının görülmesi zehirlenmeyi işaret etmektedir. Zehirli bir mantar türü olmasına rağmen ölümcül değildir.
- Yalancı Dede Mantarı: Oldukça tehlikeli ve ölümcül bir mantar türüdür. Genellikle bol yağışlı mevsimlerde görülen bu mantar türü 'dede mantarı' ile benzerliği ile karıştırılmaktadır. Dede mantarı yenilebilir bir türdür ve benzerliği de tehlikeli sonuçlara neden olabilmektedir. Yalancı dede mantarından kaynaklı zehirlenmeler 6-24 saat arasında kendini göstermektedir.
Mantar çeşitleri hakkında sizlere kısaca bilgiler sunduk. Sizlere bu konuda tek tavsiyemiz mantarlar hakkında bilgi sahibi değilseniz, karşılaştığınız her mantarı bilinçsizce tüketmekten kaçınmanızdır. Bunun yanı sıra evlerde kullanacağınız mantarın genellikle kültür mantarı olmasına dikkat edin. Diğer türleri de denemek isteyebilirsiniz fakat bilgi sahibi olmadığınız ve türünden emin olmadığınız mantarları tüketmekten kesinlikle kaçının. Ayrıca herhangi bir olası mantar zehirlenmesi belirtilerinde de en kısa sürede bir hekime başvurun.
20.01.2024 16:39:28
Mantar Çeşitleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
0 Yorum Yapılmış "Mantar Çeşitleri"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
|
|